Tijdens een maaltijd in een traditionele Japanse tatami-kamer deelt een plaatselijke bewoner zijn kennis. “Je hebt goede zee-egels en slechte zee-egels”, zegt hij lachend. Zittend op de mat geniet hij van een bord verse sashimi in een klein, eenvoudig restaurant verborgen in de straatjes van Naze op Amami Oshima. Zijn uitspraken over de plaatselijke keuken lijken misschien wat arrogant, maar hij heeft geen ongelijk.
De plaatselijke bevolking heeft namelijk een onvoorstelbaar nauwe band met de rijke eetcultuur van het eiland. Dat wordt al snel duidelijk wanneer je op zoek gaat naar de heerlijke gerechten en dranken die op het eiland worden geproduceerd. Je vindt het terug in de hartige Keihan-schotel, in lokale Shōchū-dranken en handgemaakte gelato. De eetcultuur op dit kleine eiland in de Oost-Chinese Zee is letterlijk tongstrelend.
Voor deze culinaire reis beschik ik over een Mazda CX-5 in Soul Red Crystal. Met zijn glinsterende voorkomen, all-wheel drive en flinke vermogen onder de motorkap is het de perfecte reisgezel voor dit avontuur. Hij laat me gewoon lekker zorgeloos autorijden en voert me moeiteloos over de slingerende wegen van het eiland. Tussen de groene bergen aan de horizon vang ik een glimp op van weelderige mangrovebossen en witte stranden met warm, helder water.
Het landelijke eiland heeft geen gebrek aan adembenemende vergezichten, maar daar ben ik niet voor gekomen. Mijn avontuur begint met een klassiek Amami-gerecht. De populairste bestelling op het eiland is Keihan, een samentrekking van Kei en Gohan. Letterlijk betekent dat ‘kiprijst‘, maar het gerecht bevat zeven ingrediënten: gesnipperde kip, bouillon, rijst, gember, lente-uitjes, shiitake-paddenstoelen en gedroogd zeewier. Keihan kent vele variaties, maar de traditionele manier van serveren is die waarbij alle ingrediënten in een kom worden samengevoegd en net onder de bouillon gedompeld. Het is zout, maar niet te overheersend en leent zich goed voor een informele maaltijd met vrienden.
“Er gaat niks boven Keihan”, zegt Yuichiro Hisakura, eigenaar van het populaire restaurant Keihan Hisakura, die vaak gedroogde komikan-sinaasappels van het eiland in zijn gerechten gebruikt. “Iedereen is er dol op”, vertelt hij, terwijl hij uitlegt dat het gerecht ook van cultureel belang is. “Schoolkinderen kunnen via Keihan leren over plaatselijke ingrediënten en cultuur”, aldus Hisakura.
De culturele connectie reikt verder dan de keuken van Hisakura. Mijn gids Kasuke Oguri vertelt dat, dankzij de weelderige omgeving, Amami Oshima de ideale verhouding biedt van Sa (suiker), Shi (zout), Su (azijn), Se (soja) en So (miso). Zelfs de giftige vrucht van de palmvaren, een gekartelde variant van de Sotetsu-boom, wordt gekookt om een soort meel te maken die wordt gebruikt in miso en udon-noedels, twee populaire ingrediënten op het eiland. En terwijl ik in de CX-5 soepel door de met bomen bedekte heuvels klim, zie ik dat ook Sotetsu-palmen een veelvoorkomend fenomeen zijn op Amami Oshima.
Ei Ryo, inmiddels 60, keerde na 15 jaar in Osaka te hebben gewoond terug naar zijn geboorteplaats Amami Oshima. Hij vist op Japanse zeebrasem in Tatsugo, een afgelegen lievelingsplek van de familie. Grotere vissen gebruikt hij voor Karaage, terwijl de kleinere in sojasaus worden gebakken.
De vriendinnen Hikari Yamaguchi en Izumi Akiyama plukken bloemblaadjes van vlindererwten voor gebruik in ijs en kruidenthee bij Tropica Amami. Deze lokale hangout is gespecialiseerd in kleurrijke, heerlijke gelato-soorten, die met oog voor milieu en mindfulness worden gemaakt.
Slenterend over het strand van Ohama aan de westkust van Amami Oshima, vieren de pasgehuwden Shinji en Anna Onishi hun bruiloft tijdens zonsondergang. Onder een Gajumaru-boom, gehuld in traditionele huwelijkskledij van het eiland, vertelt Anna dat de kimono van haar moeder is terwijl Shinji een kimono van zijn schoonvader draagt.
Op een tropisch eiland kan zelfs de meest onverschrokken avonturier een paar verfrissende bolletjes ijs moeilijk weerstaan. Het navigatiesysteem van de CX-5 brengt me naar de lokale hangout Tropica Amami. Omringd door boerderijen die drakenvruchten, vlindererwten en citroengras verbouwen, staat de ontmoetingsplaats van Tomotsugi Tanaka bekend om zijn magische, kleurrijke gelato gemaakt van 50% fruit.
Recente smaken, vertelt Tanaka, zijn onder meer zoete Tanegashima-aardappel, die een hint van kastanje heeft, en een pepermuntmelange met vlindererwt. “Door de melk komt de zoete aardappelsmaak extra goed uit”, zegt hij. Hij vertelt enthousiast dat plaatselijke ingrediënten essentieel zijn voor zowel de smaak als de esthetiek. Voor de toekomst plant hij kruidengelato en een ‘gezondere’ optie met minder suiker. “Het hele eiland geniet van natuurlijk, biologisch voedsel”, zegt hij. “Het is overal biologisch!”
Een van de bekendere exportproducten van Amami Oshima is Shōchū, een kleurloze sterke drank gemaakt van gestoomde gemoute rijst en plaatselijk suikerriet. Hij is zacht en rijk van smaak en wordt vaak geserveerd met citroensap, ijs en frisdrank. Terwijl ik de CX-5 parkeer – onder goedkeurend commentaar van een plaatselijke bewoner die het Soul Red Crystal prijst – verwelkomt Niroyuki Kawasaki me in de Yayoi Shōchū-brouwerij, een klein stukje rijden van Naze.
Shōchū is gemaakt van suikerriet dat op slechts een paar kilometer afstand wordt verbouwd. Het speelt een belangrijke rol, niet alleen als drankje maar ook als onderdeel van een authentieke culinaire ervaring. “Het is belangrijk om samen te eten en te drinken”, zegt Kawasaki, terwijl we langs talloze Shōchū-vaten lopen, die klaarstaan om wereldwijd te worden geëxporteerd. “Het gaat niet alleen om drinken, je moet ervan genieten bij de maaltijd.”
Met dat in mijn achterhoofd bezoek ik een van de meest karakteristieke restaurants van Amami Oshima: Mangrove Cha-Ya. Terwijl buiten een tropische regenbui op het mangrovebos neerroffelt, bestel ik de huisspecialiteit: mangrovekrab geserveerd met udon-noedels, zeewier en een stevige bouillon voor een hyperlokale smaak. Het handen-en-voeten-gerecht wordt geserveerd met eetstokjes, een schaar en een metalen schraper om elk beetje van het magere vlees uit de krab te schrapen. Al met al een onvergetelijke laatste maaltijd op Amami Oshima.
Terwijl ik in alle comfort met de CX-5 naar het vliegveld rijd, denk ik even terug aan die plaatselijke bewoner in het tatami-restaurant. Hij heeft gelijk gekregen: met al het heerlijks dat Amami Oshima te bieden heeft, kun je het slechter treffen dan een culinaire trip naar dit eiland te maken.
Tekst Ed Cooper / Beeld Irwin Wong